میلگرد چیست و چه کاربردهایی دارد ؟
میلگرد چیست؟
میلگرد یا در اصطاح آرماتور در واقع یک نوع فولاد است که جهت افزایش مقاومت بتن بکار می رود. این محصول استاندارهای گوناگونی دارد که با توجه به خواص فیزیکی آن تعیین می شود. انواع میلگرد مختلفی وجود دارد. آرماتورها برای قوی تر کردن ساختمان ، سدها ، پل ها و…کاربرد دارند. پیشنهاد می کنیم با انواع فولاد بیشتر آشنا شوید.
میلگرد خصوصا نوع آجدار آن در ساختمان سازی و کارهای عمرانی بسیار استفاده میشود؛ به همین دلیل اگر کار حوزه مسکن پر رونق باشد، تقاضای ارماتور نیز افزایش پیدا می کند.با توجه به فرمت مکانیکی آرماتورها اکر نیرو و یا فشار بر آنها وارد شود تغییر شکل می دهند؛ به گونه ای که دیگر به حال اول برنخواهند گشت.
انواع میلگرد
ارماتور با مشخصه فولاد معمولی، از سایر میلگردها در صنعت ساخت و ساز خصوصا بخش بتن ریزی کاربرد بیشتری دارد. این نوع میلگرد در دسته بندی زیر(بر اساس استاندارد روسی) در ایران رایج است:
- نرم بدون آج (A1)
میلگرد نرم دارای تنش جاری ۲۳۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تنش گسیختگی ۳۸۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع است. تغییر شکل نسبی پلاستیکی یا در زمان گسیختگی این میلگرد، ۲۵ درصد بوده و بنابراین از آن به عنوان یک میلگرد نرم یاد می شود. این میلگرد معمولا صاف و بدون آج است. جهت جوشکاری، آهنگری و یا جهت تغییر کاربرد داشته و به نوعی یک میلگرد داکتیل است.
- نیمه سخت با آج ساده (A2)
آرماتور نیمه سخت دارای تنش جاری ۳۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تنش گسیختگی ۵۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربعی می باشد. تغییر شکل نسبی پلاستیکی این محصول، ۱۹ درصد است. این فرمت، نیمه خشک (ترد) و یا نیمه نرم بوده و از نوع آجدار می باشد، معمولا آج این نوع فنری شکل است. یک آرماتور بسیار مناسب برای عملیات ساختمانی و خاموت زنی ست. جوشکاری روی این نوع قابل انجام است؛ اما توصیه نمی شود.
حتما مقاله میلگرد آجدار چیست را بخوانید.
- سخت با آج پیچیده (A3)
این نوع دارای تنش جاری ۴۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تنش گسیختگی ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع است. تغییر شکل نسبی پلاستیکی آن ۱۴ درصد بوده و خشک یا ترد می باشد. این نوع برای عملیات سیویل صنعتی و ساختمانی یک گزینه مناسب است. معمولا آجدار و دارای آج جناقی می باشد. برای عملیات جوشکاری مناسبت نیست؛ اما در آهنگری کاربرد دارد.
- سخت با آج پیچیده (A4)
این نوع اصولا آج دوکی داشته و آج های عرضی دوکی شکل در اطراف آج طولی و به صورت چهار نیم مـارپیچ بـه شـکل هفت – هشت و دارای زاویه ای بین ۳۵ تا ۷۵ درجه هستند. این میلگرد بر اساس استاندارد شماره ۳۱۳۲ سازمان ملی استاندارد ایران و با با آج های ۵۲۰ و ۵۰۰ تولید می شود. حداقل مقاومت کششی ۵۲۰ مگاپاسکال و شکل پذیری حداقل ۱۸% دارد.
میلگرد های A2 و A3 چه ظاهری دارند؟
در طراحی فونداسیون ها معمولا از میلگردهای طولی A3 و میلگرد عرضی A2 را به کار می برند.اصولا در آرماتورهای A3 شکل آج ها، ضربدری بوده و در A2 ،منفرد هستند. در میلگردهای A2 آج ها موازی و در میلگردهای A3 آج ها بصورت هفت و هشت قرار می گیرند.
مقاله پیشنهادی: با انواع فونداسیون آشنا شوید.
انواع میلگرد براساس استاندارد حال حاضر
- ساده ۲۴۰ – میلگرد ساده
- آج دار ۳۴۰ (آجدار مارپیچ)
- آج دار ۳۵۰ (آجدار مارپیچ)
- آج دار ۴۰۰ (آجدار جناقی)
- آج دار ۴۲۰ (آجدار جناقی)
- آج دار ۵۰۰ (آجدار مرکب)
- آج دار ۵۲۰ (آجدار مرکب)
میلگرد راستا چیست؟
جهت افزایش مقاومت کششی بتن از این آرماتوراستفاده میشود.
میلگرد خاموت چیست؟
جهت ممانعت از بیرون زدگی آرماتورهای طولی و ممانعت از گسترش ترک در اثر نیروهای برشی، از خاموت استفاده میشود.
میلگرد سنجاقک چیست؟
جهت افزایش و تقویت مقاومت برشی خاموت‌ها و متصل کردن بی نقص میلگردهای طولی و خاموت از این نوع استفاده میشود.
میلگرد خرک چیست؟
جهت برقرارسازی دو شبکه‌ی متوالی افقی با فاصله های مشخص در داخل قالب از این آرماتور استفاده میشود.
میلگرد رکابی چیست؟
جهت نگه داری آرماتورهای طولی یا عمودی در امتداد کار بتن ریزی دیوارها و دال‌ها (به شکل حرف u) یا بین دو سفره آرماتور (شبکه مش‌بندی) از این نوع استفاده میشود.
میلگرد ادکا چیست؟
برای لنگرهای منفی در تکیه‌گاه‌های تیر و همینطور تحمل نیروهای برشی این نوع کاربرد زیادی دارد.
میلگرد بر چه اساسی دسته بندی می شود؟
آرماتورها براساس موارد زیر دسته بندی می شوند:
- استاندارد تولید شده
- قطر محصول
- شکل ظاهری و آج
دسته بندی میلگردها از لحاظ مقاومت
نیاز است که ما آرماتورها را از لحاظ فیزیکی مکانیکی بررسی کنیم؛ زیرا مقدار مقاومت و کشش آن ها متفاوت است ، بر اساس این دسته بندی سه نوع داریم که نوع اول ۲۴۰۰ و ۳۶۰۰ و مقدار مقاومت تسلیم و کشش نوع دوم ۳۴۰۰ و ۵۰۰ و نوع سوم ۴۰۰۰ و ۶۰۰۰ هزار است.
واحد آن بر اساس کیلوگرم بر سانتی متر مربع در نظر گرفته میشود. اصولا بیشتر دسته بندی دیگر آرماتورها بر مبنای قطر می باشد؛ زیرا هر محصول سایزهای مختلفی دارد و طبق خصوصیاتی که دارد ، کاربردهای آن متفاوت است. بزرگترین قطر میلگرد در ایران ۴۰ میلی متر می باشد.
انواع میلگرد از لحاظ استاندارد:
از آنجایی که استحکام بتن خیلی بالاست، برای خردکردن آن نیاز به نیروی زیادی ست. اما ازطرفی بتن قابلیت کششی پایینی داشته و به همین علت برای ترک انداختن بر روی آن نیاز به نیروی کمتری ست. جهت افزایش قدرت کششی بتن از میله های تقویتی یا آرماتور استفاده میشود. به طورکلی در دنیا آرماتور در طول و قطرهای متفاوتی تولید میشوند. ولی فقط انواع زیر مرسوم است:
- اروپایی ( آلیاژ کربن، منگنز ، سیلیکون و غیره)
- فولاد کربن (میلگرد سیاه عادی)
- گالوانیزه
- روکش اپوکس
- فایبرگلاس و فولاد استنلس.
در زیر با این انواع آشنا می شویم.
-
میلگرد اروپایی
میلگرد اروپایی از منگنز تولید شده و کمترین مقاومت در برابر خم شدن را دارد بهترست این نوع در مناطق و فضاهای زلزله خیز و ساختارهای مهم بکار نرود.
-
میلگرد فولاد کربن
از این میلگرد در پروژه های مختلف ساختمانی استفاده میشود. تنها در بعضی از موارد به صورت استثنایی کاربرد دارد. یک عیب بزرگ این میلگرد این است که زنگ می زند و امکان دارد که بتن های اطرافش ترک بخورند؛ بنابراین بهتر است از در مناطق مرطوب از این میلگرد کمتر استفاده شود.
-
روکش اپوکسی
اگر میلگرد سیاه را روکش اپوکس بدهند، به آن میلگرد اپوکسی می گویند. اما این میلگرد از ۷۰ تا ۱۷۰۰ برابر نسبت به نوع سیاه در برابر رطوبت مقاوم تر است.
-
میلگرد گالوانیزه
پیشنهاد می کنیم مقاله آهن گالوانیزه چیست را بخوانید.
این میلگرد ۴۰ برابر نسبت به نوع سیاه در برابر زنگ زدگی مقاوم تر است و آسیب رساندن به این میلگرد خیلی سخت تر می باشد. میلگرد گالوانیزه با اینکه گران تر بوده اما نسبت به نوع روکش اپوکسی پرطرفدار تر است.
مقاله پیشنهادی ما برای مطالعه: گالوانیزه گرم چگونه انجام می شود؟
-
میلگرد فایبرگلاس
این نوع میلگرد ترکیبی مانند فیبر کربن بوده و بنابراین نباید در زمان استفاده آنرا خم کنیم.زنگ نمی زند و یک میلگرد تقویت کننده عالی ست. این میلگرد خیلی سبک بوده؛ اما قیمت بالایی دارد.
-
میلگرد فولاد استنلس
این نوع میلگرد قیمت بسیار بالایی دارد. اما بهترین نوع آرماتور برای بیشتر پروژه ها است. به طور کلی به دلیل قیمت بالای آن زیاد استفاده نمی شود، امکان زنگ زدگی کمی داشته و در کل بسیار بادوام است.
مشخصات و شماره شناسایی میلگرد:
بیشتر میلگردها از فولاد تازه تولید میشوند. ولی گاها از ضایعات آهن نیز میلگرد تولید میشود. میلگردهای یکسری استاندارها و اطلاعات مشخصی برای شناسایی دارند.
پیشنهاد می کنیم مقاله فولاد، انواع و کاربردهای آن را بخوانید.
حرف N یعنی این محصول از فولاد نو ساخته شده و حرف W یعنی آرماتور از فولاد ریخته گری تولید شده است.
شناسه ی درجه ی میلگرد بین ۶۰ یا ۷۵ بوده و در سیستم اندازه‌گیری متریک بین ۴۲۰ یا ۵۲۰ است.
نشانه ی اختصاری تولیدکننده. این نشانه بیشتر به صورت حرف اول اسم کارخانه ی سازنده روی محصول حک میشود.
اگر آرماتور استحکام پایین داشته باشد فقط با سه مورد شناسایی میشود:
- نورد مورد استفاده در ساخت
- اندازه ی میلگرد
- نوع فولاد
خطوط ممتد جهت تعیین درجه ی استحکام این محصول بکار می روند.
دو خط موازی ممتد یعنی که میلگرد تحت نورد ۷۵۰۰۰ پوند بر اینچ مربع تولید شده است.
یک خط، نشانه ی تولید میلگرد تحت نورد ۶۰۰۰۰ پوند بر اینچ مربع می باشد.
دسته بندی انواع میلگرد از لحاظ شکل :
از لحاظ شکل ظاهری سه دسته آرماتور داریم:ساده ، مارپیچی و آجدار. نوع ساده جهت محصول حرارتی و یا در امور صنعتی استفاده میشود. نوع آجدار بیشتر در ساخت و ساز و عمران بکار میرود. میلگرد ساده تغییر شکل کمتری میدهد و یک محصول بسیار نرم و انعطاف پذیر می باشد که درصد کربن استفاده شده در آن برای ترکیبات شیمیایی بسیار پایین است؛ بنابراین عملیات خم و باز خم را میتوانیم بر روی آن انجام دهیم و بیشتر میتوانیم جهت مصارف صنعتی، آهنگری و… از آن ها استفاده کنیم.
نوع مارپیچی که تقریبا نیمه ترد می باشد و حدودا شکننده است، به همین علت برای عملیات خم و باز خم روی آن محدودیت داریم و باید از تغییر شکل در زوایای تند و تیز و یا جوشکاری آن جلوگیری کنیم.
نوع آجدار بسیار ترد و شکننده می باشد و به طور جدی باید از تغییر شکل و یا جوشکاری و آهنگری روی آن جلوگیری کنیم.
یک دیدگاه برای "میلگرد چیست و چه کاربردهایی دارد ؟" ثبت شده است