30 شهریور 1400|

آشنایی با انواع فولاد و کاربردهای آن

فولاد انواع مختلف و متنوعی دارد. در کل دنیا حدود ۳۵۰۰ نوع فولاد وجود دارد که از لحاظ خواص با یکدیگر تفاوت های زیادی دارند. این تفاوت ها به میزان کربن موجود در آن ها بستگی دارد. در همه فولادها یکسری عناصر یکسان وجود دارد. این عناصر عبارتنداز: منگنز، فسفر، گوگرد و… .

عنصر منگنز برای فولاد مفید بوده؛ اما فسفر و گوگرد ماندگاری و دوام فولاد را دچار مشکل میکنند. از این رو قدرت فولاد نیز آسیب دیده و کمتر میشود. در ایران تولید این محصول قدمت زیادی داشته و امروزه کشور ما در زمینه تولید فولاد در رده دهم جهانی قرار دارد.

معرفی انواع فولاد

در ادامه این مطلب بیشتر درباره انواع فولاد صحبت می کنیم.

• فولادهای آلیاژی

همانطور که اشاره کردیم، برای افزایش خواص فولاد فلزات دیگری به آن افزوده میشود. این فلزات با درصد مشخصی به فولاد اضافه شده و نام فولاد آلیاژی را به آن می دهند. اگر میزان این درصد کمتر از ۵۵ باشد، فولاد را فولاد کم آلیاژ و اگر بیشتر از ۵۵ درصد باشد، فولاد پر آلیاژ می نامند.

• فودلادهای غیرآلیاژی یا فولاد کربنی

در فولادهای غیرآلیاژی کربن عنصر اصلی است که با فولاد ترکیب میشود. عناصر دیگری نیز به فولاد افزوده میشوند که مقدار آنها  نباید بیشتر از حد مشخصی باشد. گاهی از این نوع فولاد به فولاد کربنی نیز یاد میشود.

• فولادهای ساختمانی معمولی

این نوع فولاد معمولا در رده غیرآلیاژی محسوب می شوند. از آنجایی که این نوع برای ساختمان سازی پرکاربرد هستند، میزان استحکام کششی آنها خیلی مهم است؛ بنابراین بر اساس همین میزان نیز دسته بندی می شوند. هر چه میزان کربن در این نوع بیشتر باشد، شکنندگی فولاد نیز بیشتر شده و از طرفی قابلیت فرم پذیری آن نیز کاهش میابد. میزان درصد کربن در این نوع ۶/۰ الی ۱۲/۰ درصد می باشد.

• فولادهای  اتومات

این نوع فولاد در بازار به نام خوش تراش معروف است. فولاد های اتومات ساختمانی بوده که خود نیز انواع مختلفی دارند. میزان دوام و مقاومت این نوع فولاد به میزان عناصر داخل آن بستگی دارد. در فولاد اتومات میزان قابل توجهی گوگرد وجود دارد که باعث افزایش شکنندگی آن می شود. به همین علت در ماشین های اتوماتی که وجود براده های بلند باعث ایجاد مشکل و اختلال میشود، از این نوع فولاد استفاده میکنند. فولاد اتومات استحکام زیادی در برابر ضربه نیز ندارد.

• فولاد فنر

فولاد فنر دارای خواص الاستیسیته خیلی خوبی بوده و در مقابل سایش و ارتعاش نیز بسیار مقاوم است.همینطور این نوع در مقابل خوردگی بسیار مقاوم بوده و استحکام کششی بالایی نیز دارد.

• فولادهای مخصوص

این نوع فولاد انواع بسیار متنوعی داشته  و به طور کلی در سه دسته تقسیم بندی می شود:.

1. فولادهای نسوز
2. فولادهای ضد زنگ
3. فولادهای ضد مغناطیس

در زیر به طور مختصر با آنها آشنا می شویم.

 فولاد نسوز

همانطور که از نام آن پیداست، این نوع فولاد گرما را تا دمای ۸۰۰ درجه سانتی گراد تحمل کرده و نمی سوزد. دو نکته در این امر مهم است :

1. مقاومت این نوع فولاد در برابر گاز هایی مثل اکسیژن و اکسیدهای کربن ، بخار آب و گازهای گوگرد دار در دماهای بالا زیاد است.
2. مقدار کروم بیشتری با این نوع فولاد باید آلیاژ شود تا خواص مکانیکی فولاد حفظ شود.

فولاد نسوز برای تولید لوله های تاسیسات، ورق ها، پره های توربین ها و.. استفاده میشود.

 فولاد ضد زنگ

این نوع فولاد در برابر خوردگی و رطوبت دوام بیسار زیادی دارد. به راحتی جوش داده میشوند و با پولیش به خوبی صیقل مخورند. میزان کروم موجود در آن نباید از ۱۳ درصد کمتر باشد. جهت لوله های صنایع غذایی، ظروف و… بکار می روند. به علت کاربردی که دارد مقداری آلیاژ مس به آن اضافه میکنند تا از نفوذ بوی بد فولاد به موادغذایی جلوگیری کنند.

فولاد ضد مغناطیس

فولاد ضدمغناطیس نرمی خاصی دارد؛ زیرا این نوع فولاد را تا ۱۰۰۰ درجه سانتی گراد گرم کرده و سپس خنک میکنند. فولاد ض مغناطیس خیلی خوب صیقل میخورند، قابلیت کشش بالایی دارند و برای تولید قاب های عکس، کارد و چنگال و… استفاده می شوند.

• فولادهای ورق

این نوع فولاد نیز خود انواع مختلف و با کاربردهای متفاوتی دارد. نوعی که از فولاد غیرآلیاژی نرم و ضخامت کمتر از ۵/۰ میلی متر تولید میشود، ورق ظریف و سفید است. ورق های متوسط و خشن و ورق دیگ سازی نیز داریم . این فولاد امکان رنگ کاری دارد. امکان چاپ بر روی آن وجود دارد. از این فولاد جهت کشش عمیق یا ایجاد نقش برجسته از ورق های نازکی که به حلبی معروف هستند، استفاده میکنند. میزان تغییر شکل دهندگی  و قابلیت جوش ذوبی خوبی دارند.

• فولادهای ابزارسازی

 فولاد ابزار کربنی (پرآلیاژ ، کم آلیاژ)

این نوع فولادها جهت ساخت ابزاری مانند تیغه های دستگاه خم کن، قالب های ریخته گری، چکش و.. بکار می روند. در فولادهای ابزار سازی توانایی  برش و سختی بسیار مهم است. همانطور که در بالاتر اشاره کردیم این نوع فولاد به دو نوع کم آلیاژ و پرآلیاژ تقسیم می شود. دو نوع تقسیم بندی دیگر نیز برای این نوع فولاد در نظر میگیرند: فولادهای سردکار یا گرمکار که این دسته بندی براساس دمای کاری آنها تعیین میشود.

فولادهای سردکار دوام و مقاومت بالایی دارند. در برابر فشار بسیار و ضربه های شدید مقاومت بالایی دارند؛ اما از طرف دیگر نوع گرمکار در دماهای بالا استحکام مکانیکی و دوام بُرندگی زیادی دارد. جهت  ساخت کوره، ماتریس مخصوص تهیه نیمه‌ساخته‌ها و… کاربرد دارند. به طور کلی این نوع فولاد در انواع مختلف برای صنایع مختلف استفاده میشود. کاربردی وسیع و مهم در صنایع ساخت و ساز و صنایع دیگر دارد. بسیاری از قطعات فولادی و فلزات سبک را می توانیم تغییر شکل داده و در تولیدات مهمی از آنها استفاه کنیم.

مقاطع محصولات فولادی

انواع محصولات فولادی مانند ورق، ورق گالوانیزه، میلگرد، مفتول سفید، مفتول، توری فلزی، سیم خاردار، رول، لوله و مقاطع متنوع دیگر بیشتر در صنایع خودرو و ساختمان به کار میروند .ورق ها، شیت ها و رول ها معمولاد بیشتر در قطعات خودرو، لوازم صنایع چاپ و بسته بندی، کشتی سازی و ساخت و سازهای مختلف کاربرد دارند. بهتر است بدانید توری فلزی انواع مختلفی دارد؛ ازجمله: توری فرنگی، توری مرغی، توری گابیون، توری پرسی، توری مش، توری حصاری و… .

شرکت فولاد راه ساخت امیر بسیاری از مقاطع و محصولات فولادی و مفتولی پرکاربرد را تولید میکند. این محصولات دارای درجه کیفی بالایی بوده و قیمت های مناسب و مقرون به صرفه ای دارند.

مقاله پیشنهادی ما برای مطالعه: آشنایی با ورق سیاه .

کلام آخر

در این مطلب درباره انواع فولاد و کاربردهای آن ها صحبت کردیم و مقاطع محصولات فولادی را معرفی کردیم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.