ورق سیاه چیست و چه کاربردهایی دارد؟
ورق سیاه چیست ؟
ورق سیاه، فلزی کاملا مسطح و صیقل داده شده است و معمولا در دو نوع رول و برش خورده عرضه میشود. عموما فرآیند نورد گرم روی این ورق اجرا میشود؛ بنابراین گاهی به ورق سیاه اصطلاحِ ورق گرم را نسبت می دهند. نورد گرم یکی از اصلی ترین گروه های آهن آلات است. این نورد خود دارای دو دسته معمولی و صنعتی ست که هر نوع از آنها استانداردهای خود را دارا هستند. در بخش ها بعدی با این دو نوع بیشتر آشنا می شویم. اگر می خواهید با فرایند نورد گرم آشنا شوید، مقاله نورد چیست را بخوانید.
مراحل تولید ورق سیاه چیست؟
برای تولید ورق سیاه مراحل زیر اجرا میشود:
- ابتدا، پودر سنگ آهن بایدتهیه شود.
- در مرحله بعد در خط تولید، پودر را به گندله تبدیل میکنند. (در وهله اول پودر سنگ آهن را از معادن سنگ آهن تهیه میکنند و سپس در کارخانه ،این پودر تبدیل به گندله میگردد. ) گندله به یکسری گوی های متخلخل می گویند که ۱.۵سانت قطر دارند.آنها ابتدا خام بوده و زیاد مستحکم نیستند، بعد از اینکه آنها را خوب پختند، سرد میکنند.
- در این مرحله گندله را خوب حرارت می دهند.
- بعد از این که سرد شد به آهن اسفنجی تبدیل میشود.( این گندله را در کوره های قوس الکتریکی ذوب کرده و توسط آن فولاد مذاب را تولید میکنند. پیشنهاد می کنیم با انواع فولاد بیشتر آشنا شوید.)
- در مرحله بعدی، بوسیله فولاد مذاب، تختال تولید میشود.
- زمانی که تختال سرد شد، ابتدا نورد میشود.
- سپس ورق های فلزی، شیت یا کلاف رول برای عرضه آماده میشوند.
انواع ورق سیاه و کاربرد های آن
از ورق گرم برای مصارف زیادی استفاده میشود. انواع مختلف این ورق کاربردهای مخصوص به خود دارند. این نوع ورق به ورق گرم نیز شهرت دارد. انواع این ورق مصارف ساختمانی زیادی دارند و از لحاظ کیفیت و دوام به انواع مختلفی تقسیم می شود. بر اساس کاربردها و فرمت این ورق ارزان قیمت را به دو دسته کلی صنعتی و معمولی تقسیم میکنند. ورق گرم در فرمت رول یا شیت عرضه شده و اگر سایز آن بیشتر از این ورق ها باشد، به صورت خام در بازار عرضه می شوند.
. نام گذاری ورق گرم از ST۳۳ تا ST۵۲ انجام میشود. نرمی ورق ها به این شماره ها بستگی دارد. ورق های با سایز کمتر از ST۳۷ نرم تر بوده و ورق های بیشتر از ST۵۲ سخت تر هستند.
کاربردها و نام گذاری ورق سیاه براساس شماره به صورت زیر است:
- از ورق st ۳۷ بیشتر درصنایع ساختمانی کاربرد زیادی دارد.به این نوع ورق، ورق معمولی گفته میشود.
- از ورق ۵۲ st جهت تولید تانکر و سیلندر گاز بکار می رود.این نوع ورق را ورق صنعتی می نامند.
از ورق گرم در تولیدات صنعتی بزرگ تر مانند تولید قطعات یدکی خودرو، تولید مخازن کشتی ، صنایع فلزی سنگین و .. نیز استفاده میشود.
چرا به ورق گرم ورق سیاه گفته میشود؟
از آنجایی که در فرآیند نورد گرم، ورق فولادی در بخش هایی از سطح خود براقی کمتری دارد، به آن ورق سیاه نیز گفته میشود. ورق گرم با ورق روغنی (که با نورد سرد تولید میشود) متفاوت است. در بالا توضیح دادیم که جهت تهیه ورق گرم از شمش ورق یا گندله آهن استفاده میشود.
پیشنهاد می کنیم مقاله شمش فولادی چیست را بخوانید.
تشخیص ورق سیاه با سایر ورق ها
برای تشخیص ورق سیاه با سایر ورق‌ها عوامل گوناگونی وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.
- روی ورق گرم یکسری ناهمواری های جزئی وجود دارد. این ناهمواری ها به ورق شکل ذوزنقه ای می دهند.
- با دقت روی لبه ها و گوشه های ورق سیاه متوجه میشوید که یکسری جمع شدگی مخصوص دارد.
- ورق گرم اگر در دماهای بسیار بالا قرار گیرد، سطوح مقیاس پذیری پیدا میکند. (یعنی شکل آن دارای ضلع های مشخص و قابل اندازه گیری میشود)
- هزینه مصرفی برای ورق سیاه از ورق روغنی کمتر است؛ زیرا به پردازش کمتری نیاز دارد.
مشخصات ورق سیاه و مزایای آن
- این ورق به نسبت ورق سرد قیمت کمتری داشته و به نسبت بیشتری نیز تولید میشود.
- مراحل تولید و ساخت این ورق کمتر بوده و به همین تولید آن ساده تر و سریع تر است .
- این ورق هیچ نوع تنش یا فرایندی برای خنک سازی یا سرد شدن نیاز ندارد. کافی ست بعد از حرارت در دمای اتاق نگه داری شود.
- نوردهای گرم پرطرفدار عبارتند از : ۵UB, UC, PFC, RHS, SHS, تخت و …
معایب ورق سیاه
- زمانی که ورق سیاه گرم میشود، ابعاد آن دچار مشکل شده و یا گاهی کوچک می شوند.
- حتما قبل از رنگ آمیزی باید کار خود را ترک کرده و پوسته پوسته های سطح ورق را کاملا از روی آن پاک کنیم.
- همیشه ممکن است روی سطح ورق گرم ناهمواری وجود داشته باشد.
ورق سیاه و ورق رنگی چه تفاوت هایی دارند؟
ورق رنگی چیست ؟
این نوع ورق تحت یکسری فرآیندهای دقیق و حساس توسط ورق گالوانیزه تولید میشود.به علت اینکه ورق رنگی بیشتر کاربرد تزئینی داشته و در رنگ های زرد، سبز، قرمز، آبی ، سفید، قهوه‌ای و نارنجی تهیه میشوند به وق های رنگی شهرت دارند. پیشنهاد می کنیم مقاله ورق گالوانیزه چیست را بخوانید.
ضخامت ورق های رنگی بین ۰.۸ تا ۶ میلی‌متر بوده و عرضی بین ۱ تا ۱.۲۵ متر دارند. وزن آن نیز در حدود ۳.۵ الی ۱۲ کیلو است.
تفاوت کاربرد ورق رنگی با ورق سیاه
ورق های رنگی بیشتر برای کارهای تزئینی استفاده میشوند اما ورق های سیاه در صنایع مهم تر و حساس تر کابرد دارند.از ورق های رنگی به علت اینکه جنس گالوانیزه داشته و مقاوم بوده و از طرفی ظاهر بهتری دارند جهت ساخت سقف سوله ها و یا وسایل خانگی نیز استفاده میشود.
ورق سیاه و ورق روغنی چه تفاوت هایی دارند؟
- تفاوت در قیمت تولید ورق
اصولا ورق روغنی قیمتی بیشتر (حتی ۲ برابر قیمت ورق سیاه) ممکن است داشته باشد. علت این امر مراحل سخت تر و عملیات پیچیده تر در تولید ورق روغنی نسبت به ورق سیاه است. در عملیات تولید ورق روغنی مرحله نمک زدن و روغن زدن به مراحل تولید اضافه میشود.
- تفاوت درکاربرد ورق ها
از ورق گرم جهت صنایع بزرگ و یا محصولات عظیم تر استفاده میشود. محصولات بزرگ تر اَشکال متفاوت تر و تنوع بیشتری دارند. به طور کلی ورق گرم به عنوان یک ماده اولیه در تولید خیلی از تجهیزات و مصالح در ساختمان سازی و صنایع مختلف استفاده می شود. حتی ورق سیاه یک محصول پایه جهت تولید ورق روغنی و برخی ورق های دیگر نیز می باشد.
جهت تولید محصولاتی در سایزهای کوچکتر که نیاز به دوام و انعطاف پذیری بیشتری دارند، از ورق روغنی استفاده میشود. ورق روغنی دقیقا بعد از همان مرحله ای که فولاد داغ میشود تا سپس سرد شده و تبدیل به ورق سیاه شود، در دستگاه نورد ضخامت کمتری پیدا کرده و تولید میشود.
از طرفی میزان رنگ پذیری ورق سیاه به نسبت ورق های روغنی یا همان ورق سرد بیشتر است.
- تفاوت در استاندارد تجاری
همانطور که در بخش های قبلی تا حدودی با انواع ورق سیاه آشنا شدیم، این ورق در استانداردهای ST۵۲ و ST۳۷ تولید میشود. ورق روغنی نیز بر اساس آلیاژ در گروه های روبه رو تولید و عرضه میشود: ورق معمولی ST۱۲ – ورق نیمه کشش ST۱۳ – ورق فوق کشش ST۱۴
جمع بندی
در این مقاله درباره ورق سیاه، مراحل تولید و مشخصات و معایب آن صحبت کردیم. همچنین تفاوت بین ورق گرم را با ورق روغنی و رنگی توضیح دادیم.
یک دیدگاه برای "ورق سیاه چیست و چه کاربردهایی دارد؟" ثبت شده است