13 اردیبهشت 1400|

اجزای اصلی سوله کدامند؟

در این مقاله قصد داریم به معرفی اجزای سوله بپردازیم. طبیعی است که برای ساخت سوله داشتنِ اطلاعات درباره اجزای اصلی آن پیش نیازی ضروری است؛ پس با ما همراه باشید.  سوله سازه ای از جنس فلز است که برای ساخت انبارها، اسکلت های ساختمانی، کارخانه ها، تعمیرگاه ها، سالن های ورزشی، فروشگاه ها و… استفاده میشود.سقف این سازه به علت کاربری هایی که دارد،  به شکل شیب دار ساخته میشود. اجزای تشکیل دهنده سوله فلزی تقریبا موارد ثابتی هستند. برای اینکه بدانید اجزای اصلی سوله چیست و برای ساخت سوله خود به چه مصالح یا تجهیزاتی نیاز دارید، باید با فردی متخصص حتما مشورت کنید.

مقاله پیشنهادی ما برای مطالعه: انواع پوشش سقف سوله چگونه است؟

 

اجزای اصلی سوله

در این بخش با یکسری تجهیزات کلی برای ساخت سوله آشنا می شویم.اجزای مختلف سوله عبارت اند از:

• قاب اصلی
• وال پست
• استرات
• مهاربند
• لاپه
• جرثقیل کابلی
• جرثقیل
• سینه بند
• پی
• عایق و پوشش سقف

در ادامه باهرکدام از این اجزا و کاربردشان بیشتر آشنا می شویم.

قاب های اصلی یا فریم سوله (ترکیب ستون و تیر)

سوله دارای یک قاب اصلی است. قاب اصلی از تیرها و ستون هایی تشکیل می شود. در اصطلاحات ساخت و ساز به تیر اصلی رفتر می گویند. در ایران تیرهای اصلی دارای مقاطع غیرمنشوری هستند. به لحاظ ساختاری تغییر ارتفاع در مقطع تیر به علت تغییرات لنگر صورت میگیرد.

 

 

لنگرها عمودی هستند؛ زیرا بارها به شکل خطی وارد میشوند؛ بنابراین باید برای تولید تیرها و ستون ها در ابتدا ورق  ها به شکل مقاطع آنها برش داده شده و سپس جوش بخورند.

ستون های قاب در پایین به صفحه ستون و در بالا به رفترها جوش میخورند. امروزه جایگزینی بهتر برای این کار وجود دارد که به آن فلنجی می گویند؛ هرچند برای موارد خاصی شاید از روش جوش دادن استفاده شود.

سگراد یا میل مهار

بارهای ثقلی روی بخش  مقاطع z شکل و ناودانی ( لاپه ) اثر گذاشته و آنرا دچار کمانش پیچشی حول محور خودشان میکنند؛ زیرا این محورها بسیار ضعیف هستند. بنابراین با نصب میل مهارها در سقف، سعی میشود که لاپه ها در سمت ضعیف مقطع آنها نگهداری شوند.

این میل مهارها یا سگرادها به‌ شکل کششی میزانی از نیروهای ثقلی را به رأس سوله منتقل میکنند. جهت اجرای این کار نیاز است که یک لنگر به عنوان متعادل‌کننده در اطراف محور ضعیف لاپه ها اعمال شود. این لنگر کمک میکند که  جلوی کمانش پیچشی جانبی گرفته شود. سگراد معمولا با پیچ به لاپه ها وصل میشود. سگراد چون از مقاطع میلگردی تشکیل میشود به میل مهارهای سقفی نیز شهرت دارد.

 وال پست

وال پست جز ستون های فرعی سوله محسوب میشود. این قطعه در ابتدا و انتهای سوله و برای کم کردن سطح بادگیر ستون های اصلی و از طرفی برای ایجاد پست بند جهت دیوارهای اطراف در راستای عرضی سالن نصب میشود. شاید به نظر جز اجزای اصلی سوله نیاید ولی بسیار کارآمد است.

استرات یا کلاف افقی

استرات ها یکسری اعضای طولی  افقی در سوله ها هستند. آنها دو قاب سوله را به شکل متوالی در نقاط مختلف، به شکل متقارن بهم وصل میکند. استارت ها اکثرا از مقاطع قوطی و یا لوله ساخته میشوند. این جزء برای اتصال قاب ها و  انتقال نیرو بین قاب ها بکار می رود.

طول این قطعه بین ۵ تا ۸ متر است.  ابتدا آن را به جان تیر و ستون اصلی توسط جوش متصل کرده و در فاصله ای کم از بر تیر و ستون اصلی توسط اتصال فلنجی به قسمت میانی وصل میکنند.

استرات به نوعی تکیه گاهی جانبی ست که موجب بیشتر شدن ظرفیت اعضا میشود. به عبارت دیگر برای  ایجاد فضای لازم جهت  نصب مهاربند های قائم و افقی و از طرفی متعادل کردن جابه جایی قاب های میانی سوله در راستای عرضی در برابر نیرو های جانبی استرات کاربرد زیادی دارد. استرات یک اتصال دهنده  قوی در سوله هاست.

مهاربند سقف

 

مهاربندها در اجزای سازه سوله جز اعضای محوری هستند. آنها برای افزایش سختی لوله در راستای طولی و مقداری عرضی بکار می روند. مهاربند دارای دو نوع قائم و افقی است. جهت فشار و کشش استفاده میشوند که اکثرا با میل مهار و با بست قورباغه ای اجرا میشوند. در بعضی از موارد مهاربند ها را از مقاطع دوبل نبشی و دوبل ناودانی و شاید قوطی و لوله تولید میکنند.

لاپه

لاپه ها مقاطع محوری هستند. این مقاطع در فرمت های دیواری و سقفی تولید میشوند. در ایران بیشتر استفاده از نوع سقفی مرسوم است. گاهی به لاپه ها پرلین گفته میشود. لاپه ها با یک یا دو پیچ به یک نبشی و یا ورق و نهایتا به قاب اصلی متصل میشوند.

جرثقیل کابلی

برای متصل کردن پوشش سقف و دیوارها با پوشش سبک به تیر و ستون های اصلی از جرثقیل کابلی استفاده میشود. مقاطع استفاده شده در ناودانی ها و مقاطع سرد نورد شده هستند. بیشتر از مقاطع سرد نورد استفاده میشود؛ زیرا وزن کمتری دارند.

جرثقیل

جرثقیل سقفی از سایر انواع جرثقیل کاربرد بیشتری دارد. جرثقیل های سقفی دارای دو نوع تک پل و دو پل هستند.

جرثقیل به شکل عرضی و طولی در تمام نقاط سالن حرکت میکند. جرثقیل خود دارای اجزای زیر است :

ارابه ، پل ، چرخ های راهبر ، ریموت..

جرثقیل بصورت کامل روی تیری حمال قرار می گیرد. این تیر در طول سالن و در دو انتهلای عرض سالن قرار دارد. ریل که یک پروفیل فلزی است، بین تیر حمال و چرخ راهبر تعبیه میشود.

پیشنهاد می کنیم درباه تفاوت پروفیل سبک و سنگین بیشتر بدانید..

سینه بند

سینه بند جهت ممانعت از کمانش پیچشی جانبی بال تیر اصلی قاب به عنوان مهاربند به کار می رود (در بخش هایی که بال تحتانی تحت فشار است). این عضو به لاپه ها در دو سمت قاب مهار میشود و جنس آن نبشی یا ورق است.

پی

ستون های سوله به پی های منفرد اتصال داده میشوند. پی ها بوسیله کلاف های کششی بهم دوخته میشوند. گاهی جهت افزایش ظرفیت پی به آن برشگیر افزوده میشود.

پولین یا زد پرلین

این قطعه از سوله شکلی با فرمت حرف  Z  انگلیسی دارد. پولین برای انتقال بار زنده و مرده یا برف به فریم ها بکار می رود.

آبرو یا گاتر

مسئله جمع آوری و هدایت آب باران و برف در ساخت سوله از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین دلیل در انتهای شیب سوله‌ کانالی فلزی به نام آبرو سراسری تعبیه میشود. یک شیب در جهت سوله برای آن در نظر گرفته میشود تا از طریق این شیب آب جمع‌شده به لوله‌های قائم دفع آب ریخته شود.

 

 

نصب این قطعه در سوله‌های چند دهانه مهم تر است؛ زیرا اگر عیب و نقصی در سیستم تخلیه و جمع‌ آوری آب باران وجود داشته باشد، آب روی سقف سوله جمع شده و موجب افزایش وزن سقف و در نتیجه تخریب یا آسیب رساندن به کل سازه میشود. این موضوع در شرایط آب و هواییِ پرباران بسیار مهم تر است.

فلاشینگ

 

جهت ممانعت از کنده شدن آبرو و پوشش نقاط متفاوت سقف از ورق‌های پوشاننده ای به نام فلاشینگ استفاده میشوند.

عایق و پوشش سقف

برای استحکام پوشش سقف از یکی از انواع توری فلزی به نام  توری مرغی استفاده میشود؛ به این ترتیب  که عایق اولیه بروی پولین ها قرار گرفته و عایق های سقفی روی آن قرار می گیرد. این توری شباهت زیادی  به توری فرنگی دارد.