مفتول و انواع آن

تاریخچه مفتول:

در زمان باستان استفاده از انواع مفتول غیرآهنی مرسوم بوده است.امروزه اگر مفتول را از صنایع تولیدی حذف کنیم خیلی از کارها فلج می شوند. در سال ۱۵۶۴ میلادی مقاطع فولادی رشد قابل توجهی کردند.

در این سال در کشور انگلستان برای اولین بار، یک دستگاه کشش مفتول توسط نیروی محرک آب تولید شد. این دستگاه توسط فردی بنام براک طراحی شده بود.

اما اگر به طور دقیق تر بخواهیم اشاره کنیم. اولین بار ساخت مفتول به شکل امروز، بوسیله کریستوفر فردی از سوئد، انجام شد. این فرد سعی کرد تا قطر مفتول ها را تا جایی که امکان دارد کم کند. بعد از انجام یکسری عملیات محصول را به شکل مورد نیاز درآورده و استفاده کند.

بعد چه شد؟

در سال ۱۸۶۰ در کشور بلژیک، یک مفتول با نورد بلژیکی ساخته شد. یک مسیر عالی برای رشد مفتول بعد ها در آمریکا نیز شد. روش باز پختی به شکل همزمان .روش باز پخت توسط دو شخص بنام  ویلیام اسمیت و جیمز هارسفال کشف شد. نام دیگر این روش،  پتنت است. مقاومت کششی مفتول با این روش، افزایش زیادی پیدا کرد.

زمانی که بسته های سنگین تر مفتول تولید شدند، هزینه ها خیلی کاهش پیدا کردند.ساخت دوزه های کششی با قابلیت کارکرد بهتر و سرعت بیشتر ضرورت یافت.در سال  ۱۹۲۵ دوزه های کششی با اسم، شبه الماس در آمریکا تولید شد. بعد از آن  دوزه های کشش تنگستن کارباید تولید شدند. در حال حاضر این دستگاه ها رشد زیادی کرده اند.

مفتول چیست؟

مفتول یک سیم از جنس فلزی می باشد. این جنس می تواند آهنی یا فولادی باشد. مفتول های فولادی در صنایع مختلف استفاده میشوند. خصوصا صنایع ساختمانی کاربرد زیادی دارد. در زیر به بررسی برخی از این موارد می پردازیم.

روش تولید مفتول:

مفتول ها فلزی به روش های مختلفی تولید میشوند. نام گذاری مفتول های فلزی بر اساس جنس و یا روش تولید آن ها انجام میشود. مفتول ها بر اساس دو روش فابریک و کششی تولید میشوند. انواع مفتول ها نیز در این دسته بندی ها می توانند قرار بگیرند. مفتول فابریک به صورت مستقیم در کارخانه تولید میشود. به صورت نورد گرم تولید شده و به همان شکل بسته بندی و عرضه میشود.

تولید مفتول کششی:

مفتول ها با قطر بالا از بیلت تهیه میشوند.بیلت یک استوانه شش یا دوازده متری با سطح مقطع مربع می باشد.این محصول از کارخانه های ذوب فولاد به کارخانه های نورد فولاد جهت تولید مقاطع طویل فولادی منتقل میشود.بعد از اینکه مفتول از بیلت تهیه شد، عملیات کششی لازم بر روی آنها انجام میشود. اینکه میزان عملیات چقدر طول بکشد به جنس مفتول بستگی دارد. اگر مفتول نازک باشد باید کشش بیشتری انجام شود. علت نامگذاری این مفتول به مفتول کششی، استفاده از دستگاه قالب و پرس می باشد.

روش تولید مفتول گالوانیزه:

مفتول گالوانیزه چگونه تهیه میشود. در واقع مفتول سفید نیز یک نوع مفتول سیاه است. مفتول گالوانیزه روکشی از روی دارد که باعث افزایش دوام و مقاومت آن می شود.مفتول گالوانیزه به دو روش گرم و روش سرد تولید میشود. در زیر به بررسی هر کدام از این روش ها می پردازیم.

روش تولید مفتول گالوانیزه گرم:

در روش گالوانیزه گرم ابتدا مفتول را وارد کوره آنیل کرده و آن را می پزند. با اینکار کربن مفتول به میزان قابل توجهی کاهش پیدا میکند. مفتول نرم، منعطف تر شده و نفوذ پذیری بیشتری پیدا میکند. زمانی که مفتول به حرارت مورد نظر رسید. آن را سرد میکنند، سپس فرآیند اکسیدزدایی را انجام میدهند. یعنی سطح مفتول را از کلیه ناخالصی ها پاک میکنند. سپس مفتول را در استخر روی مذاب انداخته و روکشی از روی بر روی آن قرار میگیرد. از این نوع مفتول برای تولید انواع توری های گالوانیزه و محصولات مفتولی استفاده میشود. مانند توری مرغی، توری فرنگی، توری پرسی، توری حصاری، سیم خاردار، رابیتس و..

روش تولید مفتول گالوانیزه سرد:

در روش گالوانیزه سرد نیازی به مواد مذاب نیست. در این روش به جای مواد مذاب از جریان الکتریکی استفاده میکنند. فلز روی توسط آبکاری و برق روی محصول را می پوشاند. پوشش روی در این روش تک بعدی است. ضخامت کمتری به روش گالوانیزه گرم دارد. به همین علت است که مقاومت کمتری نیز به نسبت نوع گرم دارد. به علت اینکه مفتول گالوانیزه گرم مقاومت بیشتر و انعطاف بیشتری در برابر خوردگی و زنگ زدگی دارد، کاربردی تر می باشد. از مفتول گرم در کارهای ساخت و ساز بیشتر استفاده میشود زیرا به کاهش هزینه ها کمک میکند.

روش تولید مفتول سیاه :

برای ساخت مفتول سیاه از روش خاصی استفاده میکنند. این نوع مفتول به عنوان یک مفتول پخته در نظر گرفته میشود. در کلیه فرآیند تولید خواص خود را حفظ میکند. در واقع ماده اولیه ساخت کلیه محصولات مفتولی، به نوعی مفتول سیاه است. انعطاف پذیری بالایی دارد. بسیار نرم است. از آنجایی که مقاومت زیادی دارد در صنایع مختلف کاربرد فراوان دارد.روش تولید مفتول سیاه نیز مانند روش تولید مفتول گالوانیزه است که در بالا توضیح دادیم.

نوع گرم در کوره ای با حرارت بسیار بالا پخته میشود و یا به اصطلاح آنیل میشود. نوع سرد هم نیازی به این کوره ندارد. روکش مناسبی بعد از حرارت به مفتول داده میشود که مقاومت آن در برابر خوردگی و زنگ زدگی را افزایش میدهد.

یکسری از مفتول های سیاه نیز به روش سرد تولید میشوند مانند مفتول آرماتوربندی  یا مفتول قالب بندی . این فرآیند در دمای ۸۲۰ تا ۹۵۰ درجه ی سانتیگراد توسط دستگاه های کشش انجام میشود. سایز این نوع مفتول، بین ۱.۲ تا ۶ میلی متر می باشد. علاوه بر کاربرد اصلی این محصول که آرماتوربندی ساختمان است؛ از آن برای تولید انواع مفتول گالوانیزه، بسته بندی، قالب بندی و….نیز استفاده میشود.

 مفتول مسی:

این مفتول توسط مس ساخته میشود. دارای یک پوشش مسی مناسب می باشد. از مفتول مسی بیشتر برای عایق بندی، آرماتوربندی، ساخت سردخانه ، صنایع بسته بندی، ریلی، صنایع مفتولی و.. استافده میشود.

مفتول استنلس استیل:

این نوع مفتول توسط آلیاژ پرکاربرد با نام فولاد ضد زنگ تولید میشود. دارای ترکیباتی مثل نیکل، کروم، کربن و عناصر آهن می باشد که بسیار ضد زنگ هستند. مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ زدگی دارند.

تعیین قیمت مفتول :

نوسانات بازار فولاد بسیار زیاد است به همین علت قیمت مفتول نیز متغییر است.

عوامل مهم در تعیین قیمت مفتول:

۱.روش تولید

۲.نوع مقطع فولادی

۳.نوع مفتول

۴.قیمت فولاد

۵.قیمت آهن